نقش بازی اریگامی بر توسعه ی تفکر هندسی دانش آموزان

با توجه به این که هندسه بخش مهمی از آموزش ریاضی در کشورهای دنیا را به خود اختصاص داده است، بنابراین نیاز به یاددهی و یادگیری آن ویژه است. تحقیقات متعدد نشان داده است که بسیاری از دانش آموزان درک خوبی از هندسه نداشته و در برخورد با مفاهیم هندسی و یادگیری آن با مشکلات فراوانی روبرو هستند. بنابراین به نظر می رسد یادگیری هندسه مستلزم استفاده از روش های بهتر آموزشی و ایجاد تفکر هندسی مناسب در دانش آموزان و دبیران و ارائه راهکارهای مناسب برای برخورد با مفاهیم هندسی است. فعالیت های بازی اریگامی یکی از ساده ترین روش ها برای آموزش مفاهیم هندسه است که با استفاده از کاغذ و تا انجام می گیرد. پژوهش حاضر به نقش فعالیت های اریگامی بر تفکر هندسی دانش آموزان می پردازد. با روش استنادی بازی های آموزشی و رایانه ای و سطوح تفکرهندسی دانش آموزان از دیدگاه محققان مختلف بررسی شد. با توجه به جدول هدف-محتوا 105 سوال طراحی شد. جامعه آماری دانش آموزان شهرستان شهریار و نمونه مرحله اول تحقیق 525 نفر از دانش آموزان پنجم ابتدایی، مقطع راهنمایی و اول دبیرستان به روش خوشه ای در سال تحصیلی90-1389 است. پاسخ های دانش آموزان به سوالات آزمون به روش تحلیل عاملی، ضریب تمیز و مقدار آلفای کرونباخ برای هماهنگی درونی سوالات تجزیه و تحلیل شد. پس از آن 31 سوال حذف شد و آزمونی 74سوالی با آلفای کرونباخ 91/0 بدست آمد. سپس سوالات آزمون به دو دسته پس ‍ آزمون و پیش آزمون (37سوالی) تقسیم شد و برای اجرای بازی اریگامی از طرح چهارگروهی سولمون استفاده شد. در مرحله دوم تحقیق 120 دانش آموز به طور تصادفی ساده انتخاب شدند و نمونه مورد مطالعه به دوگروه آزمایش و دو گروه کنترل به روش تصادفی ساده تقسیم شدند. از یک گروه آزمایشی و یک گروه کنترل پیش آزمون گرفته شد سپس دو گروه آزمایش بازی را به مدت 12 جلسه 75 دقیقه ای انجام دادند. در پایان از هر چهارگروه پس آزمون گرفته شد و تجزیه و تحلیل داده ها با روش واریانس یک طرفه و تحلیل کواریانس، آزمون لوین و مقایسه چندگانه بن فرونی انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد: بازی اریگامی بر توسعه ی سطوح تفکر هندسی دانش آموزان به میزان 47 درصد تأثیر داشته است. تأثیر پیش آزمون نیز بر این توسعه 5 درصد بوده است. بررسی های مختلف نشان داد که فعالیت های مربوط به بازی اریگامی تعدادی از مولفه های تفکر هندسی را گسترش دادند و به طور خاص در فعالیت های اریگامی، امکان توسعه ی تجسم صحیحی از مفاهیم هندسی در دانش آموزان ایجاد می گردد .به طور کلی برخلاف یافته های پیاژه، و مشابه یافته های ون هیلی ها این پژوهش نشان داد که توسعه ی تفکر هندسی دانش آموزان ارتباطی با رشد سنی آنان ندارد و آموزش نقش موثری در توسعه ی تفکر هندسی دانش آموزان دارد. کلید واژه ها: بازی اریگامی، سطوح تفکر هندسی، ون هیلی، دانش آموزان